მიკრომიცეტის ფიტოტოქსიურობის გავლენა ეკონომიკურად მნიშვნელოვანი პარკოსნების გაღივებაზე
Main Article Content
ანოტაცია
კლიმატის ცვლილების მიმდინარე ფონზე, დღეისათვის თანდათან იზრდება მიკრომიცეტების ფიტოტოქსიური ნივთიერებების კვლევის აქტუალობა, რადგან ისინი იწვევენ ეკონომიკურად მნიშვნელოვანი კულტურების მოსავლიანობის შემცირებას. მრავალი მიკრომიცეტის მიერ წარმოქმნილი მეორადი მეტაბოლიტები, როგორიცაა მიკოტოქსინები, ალერგენები და ფერმენტები, იწვევენ ადამიანის, ცხოველების და მცენარეების დაავადებებს.
კვლევის მიზანს წარმოადგენდა ტოქსინების პროდუცენტი სოკოვანი მიკროორგანიზმების - Alternaria-ს და Fusarium-ს ფიტოტოქსიკური აქტივობის დადგენა მარცვლოვანთა თესლების ღივის განვითარებაზე. ბიოანალიზის მეთოდის გამოყენებით, გამოკვლეულ იქნა აღნიშნული გვარის სოკოების კულტურალური არეების ტოქსიკურობა, რომლებიც გამოყოფილია დაავადებული კივის, ჟოლოს, მოცვის, პომიდორისა და კარტოფილის ფესვებიდან და ჩითილებიდან. სოკოს ფიტოტოქსიურობა შეფასდა ხორბლის ჯიში "ბეზოსტაია 1"-ს და სიმინდის ჯიშის - "აჯამეთის თეთრი" დამუშავებული კულტურალური სითხით, რომელიც მიღებული იყო სოკოს მიცელიუმის კულტივირებით ჩაპეკას სინთეთიკურ თხევად საკვებ არეზე. ფილტრატის ფიტოტოქსიკურობა შეფასდა ხორბლისა და სიმინდის თესლის გაღივებაზე, ღივის განვითარებაზე და ფესვის სიგრძეზე. ასევე შესწავლილი იქნა ბიოფუნგიციდ "ფიტოსპორინ-M”-ის ეფექტურობა მცენარეთა სოკოვანი და ბაქტერიული დაავადებებისგან დამცავ ფუნქციაში. კვლევის შედეგები მიუთითებს, რომ Alternaria და Fusarium სოკოები ავლენენ მნიშვნელოვან ფიტოტოქსიურ აქტივობას, რაც იწვევს მარცვლეულის თესლში დაბინძურების მაღალ დონეს, ხოლო "Fitosporin-M" ავლენს ძლიერ ბიოფუნგიციდურ თვისებებს და ხელს უწყობს მცენარეთა ეფექტურ ზრდას.